Máy tính đầu tiên do người Việt chế tạo: Kỳ tích bị lãng quên
Vào năm 1973, khi ngành công nghệ thông tin vẫn đang ở giai đoạn sơ khai, hai kỹ sư Trương Trọng Thi (André Truong Trong Thi) và François Gernelle đã làm nên một kỳ tích: chế tạo thành công Micral, chiếc máy tính cá nhân thương mại đầu tiên trên thế giới. Tuy nhiên trong suốt nhiều năm, công lao của họ không được ghi nhận xứng đáng và Micral gần như bị lãng quên trong dòng chảy lịch sử công nghệ.
Máy tính đầu tiên do người Việt chế tạo: Kỳ tích bị lãng quên
Trương Trọng Thi sinh năm 1936 tại Chợ Lớn (Sài Gòn), một trong những trung tâm kinh tế sôi động nhất Đông Dương thời bấy giờ. Khi mới 14 tuổi ông được gửi sang Pháp du học và theo học tại Trường Vô tuyến điện Pháp (École française de radioélectricité, nay là EFREI). Đam mê công nghệ từ nhỏ, ông đã nhanh chóng khẳng định được năng lực trong lĩnh vực điện tử và kỹ thuật máy tính.
Sau khi tốt nghiệp, Trương Trọng Thi làm việc cho các tập đoàn công nghệ lớn như Schlumberger và Intertechnique. Tuy nhiên, ông không muốn chỉ dừng lại ở vị trí một kỹ sư làm thuê. Năm 1971, ông quyết định thành lập công ty riêng mang tên R2E (Réalisation d’Études Électroniques) chuyên nghiên cứu và phát triển thiết bị điện tử.
Tại đây ông gặp gỡ François Gernelle, một kỹ sư điện tử tài năng, người sau này sẽ cùng ông làm nên lịch sử.
Sự ra đời của Micral – Chiếc PC thương mại đầu tiên
Vào đầu những năm 1970, máy tính vẫn là những cỗ máy khổng lồ, đắt đỏ, chỉ dành cho các tổ chức lớn và quân đội. IBM thống trị thị trường với những máy mainframe có giá hàng trăm nghìn USD, ngoài tầm với của các cá nhân hay doanh nghiệp nhỏ.
Năm 1972, Viện Nghiên cứu Quốc gia Pháp (INRA) đặt hàng R2E chế tạo một chiếc máy tính nhỏ gọn, giá rẻ để phục vụ công tác nghiên cứu. Dưới sự lãnh đạo của Trương Trọng Thi, nhóm kỹ sư do François Gernelle dẫn dắt đã bắt tay vào phát triển một dòng máy hoàn toàn mới. Micral N ra đời vào năm 1973, trở thành chiếc máy tính cá nhân đầu tiên sử dụng vi xử lý Intel 8008, mở đầu cho kỷ nguyên máy tính cá nhân.
Với thiết kế nhỏ gọn, Micral có giá chỉ khoảng 1.750 USD (thấp hơn nhiều so với các hệ thống máy tính mini cùng thời, vốn có giá từ 5.000 – 50.000 USD). Đây cũng là chiếc máy tính đầu tiên không yêu cầu người dùng phải tự lắp ráp, khác biệt hoàn toàn với những sản phẩm trước đó như Altair 8800 của Mỹ.
Tuy nhiên do không có chiến lược tiếp thị mạnh mẽ, Micral không tạo ra một cuộc cách mạng ngay lập tức. Dù vậy nó đã đặt nền móng quan trọng cho sự phát triển của các dòng PC sau này.
Bị lu mờ trong lịch sử, nhưng vẫn là người tiên phong
Mặc dù Micral đã ra đời trước Altair 8800 (1975) – chiếc máy tính cá nhân thường được nhắc đến nhiều hơn trong lịch sử – nhưng công lao của Trương Trọng Thi và François Gernelle lại ít được thế giới biết đến. Một phần nguyên nhân là do R2E không đủ tiềm lực tài chính để quảng bá Micral trên quy mô toàn cầu, trong khi các công ty Mỹ như Apple, IBM và Microsoft sau này đã tận dụng triệt để cuộc cách mạng PC để thống lĩnh thị trường.
Năm 1981, R2E bị tập đoàn Bull của Pháp mua lại, chấm dứt chặng đường phát triển độc lập của Micral. Sau đó những dòng máy Micral tiếp tục được phát triển nhưng không tạo được sức ảnh hưởng lớn như các đối thủ từ Mỹ.
Di sản của Trương Trọng Thi và Micral
Dù không đạt được thành công thương mại rực rỡ, nhưng Micral vẫn là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử công nghệ. Tới cuối những năm 1990, giới công nghệ mới bắt đầu công nhận Micral là chiếc máy tính cá nhân thương mại đầu tiên trên thế giới, và Trương Trọng Thi được gọi là “cha đẻ của PC”.
Năm 1995, Trương Trọng Thi thành lập công ty phần mềm APCT, chuyên về bảo mật và mã hóa dữ liệu. Ông cũng được chính phủ Pháp trao Huân chương Bắc Đẩu Bội tinh vào năm 1999 để ghi nhận những đóng góp của mình.
Ngày 29/4/2005, ông qua đời tại Paris sau một thời gian dài lâm bệnh. Dù vậy, những đóng góp của ông vẫn là một phần không thể thiếu trong lịch sử công nghệ, và là niềm tự hào của người Việt trên bản đồ khoa học thế giới.
Đọc thêm các thông tin hữu ích khác tại Trường Giang.
Thông tin liên hệ Hotline: 1900.2007 Email: info@truonggiang.vn Website: truonggiang.vn Fanpage: Trường Giang Computer Địa chỉ: 118 Hàm Nghi, Thanh Khê, Đà Nẵng
